Σβήνει η Κεντρική Μακεδονία – Εγκαταλειμμένη στη μοίρα της η επαρχία – Η Μακεδονία αδειάζει και γεμίζει «δομές» με «επενδυτές

Ερώτηση της παράταξης «ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας» με αφορμή τα απογοητευτικά στοιχεία.

Ερώτηση για την 3η Ειδική Συνεδρίαση Λογοδοσίας ΠΚΜ (2025)

Γιάννης Μυλόπουλος

Οξύ δημογραφικό πρόβλημα και ερήμωση οικισμών στην Κ. Μακεδονία

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα τουΙνστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών, αναμένεται μέχρι το 2050 σημαντική μείωση του πληθυσμού της χώρας στην κατηγορία των 20-64 ετών. Αυτό αποδίδεται κυρίως στη συρρίκνωση της διαγενεακής γονιμότητας, καθώς όσες από τις προπολεμικές γενεές τεκνοποίησαν τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες έκαναν κατά μέσο όρο 2,2 παιδιά, αυτές που γεννήθηκαν γύρω από το 1960 έκαναν 2 και όσες γεννήθηκαν γύρω από το 1985 λιγότερα από 1,5 παιδιά ανά γυναίκα. 

Αυτό αποτυπώθηκε και στις γεννήσεις που μειώνονται μετά το 1980, μια μείωση που επιταχύνθηκε την τελευταία δεκαπενταετία καθώς ο πληθυσμός των γυναικών σε ηλικία απόκτησης παιδιών μειώθηκε σημαντικά (μια τάση που δεν αναμένεται να ανακοπεί τις αμέσως επόμενες δεκαετίες).

Ωστόσο, αυτή η μείωση λαμβάνει δραματικές διαστάσεις στη Β. Ελλάδα και στην Κ. Μακεδονία, ιδιαίτερα στις Περιφερειακές Ενότητες Σερρών και Κιλκίς.

Τέσσερεις Δήμοι από τους επτά της ΠΕ Σερρών βρίσκονται ανάμεσα στους 19 Δήμους με την μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση του πληθυσμού κατά την τελευταία δεκαετία. «Πρωταθλητής» ο Δήμος Νέας Ζίχνης με -33% και ακολουθούν Δήμος Ηράκλειας -25%, Αμφίπολης -22% και Εμμανουήλ Παππά με -21%. Σύμφωνα με πληροφορίες της παράταξής μας από τον Δήμο Βισαλτίας, τη δεκαετία του 1980 λειτουργούσαν εκεί 22 δημοτικά σχολεία, ενώ σήμερα μόνο 7!

Ο δήμαρχος Παιονίας, της ΠΕ Κιλκίς, Κωσταντίνος Σιωνίδης, έχει δηλώσει ότι ειδικά στις παραμεθόριες περιοχές το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς «δεν νοούνται σύνορα χωρίς κατοικημένα χωριά». «Ο πληθυσμός που κατοικεί σήμερα στα περισσότερα χωριά της παραμεθορίου είναι γηρασμένος. 

Οι περισσότεροι νέοι έχουν μετακομίσει και βιοπορίζονται σε αστικά κέντρα ή στο εξωτερικό. Κινδυνεύουμε σε λίγα χρόνια να έχουμε στα σύνορα άδεια ακατοίκητα χωριά» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σιωνίδης που έθιξε το δημογραφικό ζήτημα στην ομιλία του στο περσινό συνέδριο της ΚΕΔΕ. 

Στον οικισμό Σκρα το 2001 οι κάτοικοι ήταν 219 και το 2021 ήταν μόλις 96 (μείωση 56%). Στην Ειδομένη αντίστοιχα, από 235 σε 111 (μείωση 53%) , στους Ευζώνους από 568 σε 293 (μείωση 48,5%) και στο Ειρηνικό από 117 σε 42 (μείωση 64%).

Αλλά και στον Δήμο Λαγκαδά, πολύ κοντά στη Θεσσαλονίκη, στην κοινότητα Νικόπολη ζουν μόλις 82 κάτοικοι, στον Βερτίσκο 279, στον Λοφίσκο περίπου 300. Η δήμαρχος Λαγκαδά, Νίκη Ανδρεάδη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το φαινόμενο της ερημοποίησης και των χωριών της περιοχής της επισημαίνοντας ότι η Πολιτεία θα πρέπει να ενσκύψει στο ζήτημα και να βρεθούν λύσεις που αφορούν την εργασία και τις υποδομές (όπως τα σχολεία) έτσι ώστε οι νέοι να μείνουν στην περιοχή.

 «Σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής ο Δήμος Λαγκαδά έχει απωλέσει ένα 10% του πληθυσμού του. Είμαστε ένας μεγάλος σε έκταση δήμος και τα χωριά μας που κάποτε έσφυζαν από ζωή πλέον έχουν υποδιπλασιάσει τον πληθυσμό τους» δήλωσε η κ. Ανδρεάδη.

Ένα από τα μέτρα που πήρε η ΚΕΔΕ πέρυσι ήταν και η αλλαγή των κριτηρίων κατανομής χρημάτων, σε συνεργασία με το Υπ. Εσωτερικών και αντί του συνετελεστή 90% σε ότι αφορά τον πληθυσμό, μείωσε το πληθυσμιακό κριτήριο σε 60%.

Η Αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Κεντρικής Μακεδονίας, κα Μελίνα Δερμεντζοπούλου, έκανε πρόσφατα δηλώσεις στην ΕΡΤ για μία κοινή προσπάθεια που πρέπει να γίνει από όλες τις παρατάξεις, με δέσμευση της Πολιτείας.

Ζητούμε να απαντήσετε:

1. Ποιες πρωτοβουλίες σχεδιάζει η διοίκηση της ΠΚΜ για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της συρρίκνωσης του αγροτικού και ορεινού πληθυσμού και της ερήμωσης των οικισμών στην Κ. Μακεδονία;

2. Έχει έρθει σε επαφή με την ΚΕΔΕ και το Υπ. Εσωτερικών; Έχει έρθει σε επαφή με το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής & Οικογένειας; Όταν ήταν υπουργός εκεί η κ. Σοφία Ζαχαράκη, ανακοίνωσε ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό (Νοέμβριος 2024). Έχει γίνει συγκεκριμενοποίηση των μέτρων αυτού του Σχεδίου ειδικά για την Κ. Μακεδονία, μέσω της ανακοινωθείσας εκπόνησης εξειδικευμένων Περιφερειακών Σχεδίων Δράσης;

3. Έχει διαπιστώσει η διοίκηση την ανάγκη ενίσχυσης του πρωτογενούς τομέα, ο οποίος αποδυναμώνεται λόγω απουσίας φροντίδας, επενδύσεων και υποδομών; Τι πρωτοβουλίες σκοπεύει να πάρει, ιδιαίτερα για τις φθίνουσες περιοχές;

4. Τι κονδύλια προϋπολογίστηκαν για την ανάπτυξη της υπαίθρου, την αγροτική ανάπτυξη, τις υποδομές και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και πόσα έχουν απορροφηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης για τις περιοχές με το οξύ δημογραφικό πρόβλημα σε Σέρρες και Κιλκίς;

5. Έχει εξετάσει την επίδραση της ανεξέλεγκτης εγκατάστασης αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων στην ερήμωση οικισμών, ειδικά στις ΠΕ Σερρών και Κιλκίς;

6. Πως σκοπεύει να αντιμετωπίσει τη μετατροπή εξατάξιων δημοτικών σχολείων σε πεντατάξια και την τελική προοπτική προς το οριστικό κλείσιμο, σε περιφερειακούς Δήμους της Κ. Μακεδονίας;

7. Πως θα ενισχυθεί η γυναικεία επιχειρηματικότητα, η επανακτάρτιση και η στήριξη της τηλεργασίας;

8. Πως θα αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας για την τρίτη ηλικία;

9. Ποιες κοινές προσπάθειες μπορούν να γίνουν από όλες τις παρατάξεις του Περιφερειακού Συμβουλίου, σύμφωνα με τις δηλώσεις της κ. Δερμεντζοπούλου;

25/6/2025